Jak dobrać buty do wspinaczki?

Bez butów ani rusz – kto miał kiedyś niewygodne buty, ten wie, o czym mówię. Buty wspinaczkowe są bardzo specyficznymi rodzajami butów, które mają nam umożliwić ruch w górę i to nawet na mikroskopijnych stopniach. Jak jednak wybrać te najlepsze buty? Jak dopasować je do swojej stopy? Odpowiedź odnajdziesz w niniejszym artykule.

Buty do wspinaczki – niezbędny element wyposażenia każdego wspinacza

Zacznijmy od tego, że but wspinaczkowy ma być jak najlepiej dopasowany do kształtu naszej stopy. Po pierwsze sprawdźmy, jaki kształt ma przód naszej stopy, to znaczy który palec jest najdłuższy i postarajmy się znaleźć but, który jest profilowany w podobny sposób (np. na stopę, której najdłuższym palcem jest paluch lub palec obok palucha). Jeśli już znaleźliśmy but o pożądanym profilu, czas na dobór szerokości – but nie może być za szeroki, a raczej opinać naszą stopę jak ciasna skarpetka. Ostatnim elementem, który należy sprawdzić, jest głębokość pięty. Po ubraniu buta guma opinająca piętę nie może nam drażnić ścięgna Achillesa ani kostki oraz powinna być do naszej pięty jak najściślej dopasowana.

Jak dobrać rozmiar buta wspinaczkowego?

To już kwestia przeznaczenia, naszego zaawansowania i poziomu komfortu, na którym nam zależy. Wiadomo, że na wielogodzinne i nietrudne wspinanie weźmiemy but bardziej komfortowy, a na super trudne wspinanie sportowe po małych stopniach but bardzo mały. Ale po kolei.

Zacznijmy od określenia długości naszej stopy – jeżeli mamy stopy różnej długości, to przyjmujemy rozmiar większej stopy.

Buty bardzo małe: but mniejszy o 5-10mm od naszej stopy – but na trudne wspinanie sportowe, bouldering i trening na sztucznej ścianie. Będzie się świetnie sprawdzał na bardzo małych stopniach i przy podhaczaniu palców oraz pięt, ale nie liczcie, że długo w takim bucie wytrzymacie.

Buty małe: 0-5mm mniejsze od naszej stopy – zapewnią niezłe stanie na stopniach, dobre działanie na tarcie oraz niezły poziom komfortu. Najbardziej uniwersalne.

But komfortowy: 0-5mm większe od naszej stopy – buty, które zapewnią bardzo wysoki poziom komfortu, ale słabą pracę na małych stopniach. Na proste drogi wielowyciągowe jak znalazł.

Buty górskie zimowe

Materiał: naturalna skóra czy syntetyk?

Oba materiały mają wady i zalety, dlatego dość często spotykaną konstrukcją jest but zrobiony ze skóry naturalnej o wyściółce syntetycznej, który nie tylko z czasem doskonale dopasuje się do naszej stopy, ale również zachowa swoją geometrię.

Materiały syntetyczne rozciągają się w bardzo małym stopniu i dobrze zachowują kształt buta, co powoduje, że dopasowanie buta musi być bardzo precyzyjne. Odradzałbym kupowanie butów z nadzieją, że się jeszcze rozbiją.

Skóra naturalna dopasowuje się do stopy w dużym stopniu, więc wybierając but musimy pamiętać, że rozciągnie się nawet o 5mm.

But wspinaczkowy twardy czy miękki?

To już kwestia osobistych preferencji i przeznaczenia. W butach miękkich znacznie lepiej czujemy skałę i stopnie. Na tarciowych stopniach będą zachowywały się znacznie lepiej, ale z małych krawądek i dziurek może nam wyjeżdżać czubek buta.

W twardych butach znacznie gorzej czujemy stopień, ale za to otrzymujemy niezrównaną precyzję na krawądkach i w dziurkach.

Guma na podeszwie: jaka grubość

To zależy od przeznaczenia buta. Więcej gumy oznacza większą żywotność, ale za cenę czucia stopni. Mniej gumy oznacza lepsze czucie stopni, ale za cenę mniejszej żywotności.

Letnie buty wspinaczkowe

System zapinania butów

  • Buty wciągane, tzw. slip on – to najszybsze w zakładaniu obuwie. Nie ma tutaj sznurowadeł, więc jest to najlepsza propozycja dla osób, które nie lubią bawić się w wiązanie, ale za cenę mniejszej precyzji w dopasowaniu.
  • Rzepy – rozwiązanie idealne, jeśli często zdejmujesz i zakładasz buty. Dzięki nim dopasowanie jest wygodne i szybkie, a precyzja w dopasowaniu buta duża.
  • Lace–up, czyli wiązane – buty takie dają największe możliwości dopasowania, ale jest to rozwiązanie najbardziej czasochłonne.

Dla osób początkujących

Jeśli dopiero rozpoczynasz swoją przygodę ze wspinaczką, najlepszym rozwiązaniem będą dla ciebie buty o mniejszym wygięciu i łagodnej asymetrii. Dzięki nim stopa pozostanie w naturalnej pozycji, a ty zyskasz możliwość wyrobienia prawidłowych nawyków podczas wspinaczki, bez skupiania się na bolących stopach.

Buty do wspinaczki

Wyższy poziom zaawansowania

Dla osób zaawansowanych (jak również i dla zaawansowanych kursów wspinaczki) przeznaczone są modele o większej asymetrii, większym stopniu dopasowania, ale niestety mniejszym komforcie.

Wspinanie po krawądkach – zazwyczaj najlepiej spisują się usztywnione buty z twardszymi rodzajami gumy. Dobieramy raczej bardzo małe buty.

Wspinanie po dziurkach – sugeruję dobierać mocno asymetryczne buty z usztywnioną podeszwą. Dobieramy raczej bardzo małe buty.

Wspinanie po płytach – na tarciowych płytach najlepiej spisują się buty miękkie, z miękkimi rodzajami gumy i nie tak małe, jak do wspinania po dziurkach i krawądkach.

Wspinanie w rysach – buty do wspinania w rysach są różnorodne. Do wspinania w przerysach i kominach stosujemy buty mocno obudowane, raczej za kostkę, bo klinowanie kostek jest częstą praktyką. Do wspinania w rysach szerszych niż Friend/Camalot nr 1 stosujemy normalne buty, ale w rozmiarze naszej stopy, tak żeby nie podginały nam palców. Umożliwia nam to klinowanie czubka buta w rysę. Do rys cieńszych niż Friend/Camalot nr 1 stosujemy zazwyczaj buty małe lub bardzo małe, bo zależy nam na precyzyjnym klinowaniu samego czubka buta i komforcie w stawaniu na małych stopniach.

Bouldering – zazwyczaj stosujemy buty bardzo mocno dopasowane, czyli małe i bardzo małe, raczej miękkie i na rzepy.

Wspinanie wielowyciągowe – zależy od trudności drogi, ale na długie i nietrudne drogi bierzemy buty komfortowe. W przypadku wspinania w zimnych rejonach warto wspinać się w skarpetce. Jeżeli na drodze występują trudne wyciągi, warto mieć ze sobą parę butów małych lub bardzo małych.